Ledenadviseurs Greetje Kroeze en Emmy Nuberg hebben de workshop al meerdere keren begeleid. De deelnemers (maximaal 16) praten in een veilige setting over wat verlies met hen doen en ze krijgen handvatten waarmee ze concreet aan de slag kunnen gaan. Het zijn waardevolle, vaak indrukwekkende bijeenkomsten, stelt Greetje. Emmy beaamt dat: “We horen vaak dat deelnemers het fijn vinden dat er écht naar ze wordt geluisterd. Ze voelen zich gezien en gehoord.”
Verschillende vormen van verlies
Marieke schoof aan bij de workshop op 4 maart in Purmerend. Tijdens het kennismakingsrondje werd al snel duidelijk dat de deelnemers om uiteenlopende redenen aanwezig zijn. Dat past ook bij de opzet van deze workshop. Bij verlies kan het gaan om het verlies van een dierbare, maar net zo goed om het verlies van je gezondheid, je werk of een vriendschap of bijvoorbeeld een scheiding. Marieke neemt ons mee in haar belevenis van deze bijeenkomst.
Sommigen uit de groep hebben naast het verlies van een partner ook te maken met het verlies van eigen gezondheid. ‘Dit noemen we gestapeld verlies’, vertelt Greetje. ‘Hoe je hiermee kunt omgaan heeft ook alles te maken met je eerste verlies in je leven. Hoe heb je afscheid kunnen nemen? Is alles gezegd wat je wilde zeggen? Heb jij het leven anders leren vasthouden om verlies mee te kunnen nemen in je verdere leven?’
Eenzaamheid na een verlies is een signaal. Het signaal dat je moet verbinden. We zijn gewend aan de zingeving en de emotionele en sociale waarde van een relatie of je werk. Als bepaalde patronen wegvallen moet je als het ware resetten. Dit kost tijd. Ze vertelt over gevoelens en gedachtes bij en na een verlies. Over de invloed van gedachtes op je eigen gedrag. Zijn dit helpende gedachtes of juist niet? Zijn het reële of juist irreële gedachtes? Ben jij in staat dit te delen met iemand?
Er worden tips gegeven hoe je zelf tot actie kunt komen om te voorkomen dat je in een sociaal isolement komt. Emmy raadt bijvoorbeeld aan om je -oude hobby- weer op te pakken. ‘Nodig mensen bij jou thuis uit en vertel wat jou momenteel bezighoudt. Starten met vrijwilligerswerk geeft bijvoorbeeld ook weer patroon aan een dag. Mensen uit je omgeving weten vaak niet wat ze moeten zeggen, het is aan jezelf om aan te geven wat jij van de ander nodig hebt.’
En ja, huilen mag! Voor rouw staat geen tijd. Tranen zijn emoties die moeten stromen. Als het niet meer stroomt, krijg je lichamelijke klachten. Bij het evaluatie rondje mochten wij als deelnemers kiezen uit twee kaarten: Anders leren vasthouden of Wees lief voor jezelf. Zelf koos ik voor de laatste kaart. Wees lief voor jezelf, dit vergeet ik zelf nog wel eens als zorgverlener.
Eén van de mannelijke deelnemers vertelde: ‘Dat ik hier mijn verhaal kan vertellen is zo fijn, het voelt als gedeelde smart is halve smart.’ Ik denk dat er meer verdriet en eenzaamheid achter de deuren van onze maatschappij is dan wij kunnen vermoeden. Wellicht kunnen deze workshops op grotere schaal worden gegeven. Gedeelde smart klinkt ook een beetje als delen is helen.”