Valpreventie: tips voor ouderen

Op de spoedeisende hulp komen steeds vaker mensen binnen met ernstig letsel door een val. In de afgelopen tien jaar is er een stijging zichtbaar van 17 procent onder ouderen van 65 jaar en ouder. Voor de groep van 65- tot 75-jarigen is deze stijging zelfs 22 procent. Dat blijkt uit cijfers van VeiligheidNL. Het meest voorkomende letsel zijn verwondingen aan het hoofd, een gebroken heup of pols. In 2023 overleden 6732 65-plussers in Nederland door een ongelukkige val. Dat is 12 procent meer dan in 2022, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek.  

Veelvoorkomend letsel zijn verwondingen aan het hoofd, pols- en heupbreuken. Door de vergrijzing, toenemende druk op de (ouderen)zorg en stijgende zorgkosten, is valpreventie hard nodig. Door het treffen van maatregelen, neemt de kans op vallen af. Dat is weer positief voor het behoudt van de kwaliteit van leven.

Oorzaken van vallen bij ouderen

Als je ouder wordt, wordt het risico om te vallen groter. Dit risico groeit aan de ene kant door lichamelijke oorzaken. Tegelijkertijd spelen oorzaken in jouw omgeving spelen een rol.  

Lichamelijke oorzaken voor vallen

• Duizeligheid 
• Problemen met het evenwicht
• Slecht zien
• Effect van medicijnen die je gebruikt
• Moeite met bewegen en angst om te vallen

Oorzaken in de omgeving

• Verkeerde schoenen
• Losliggende kleedjes en kabels
• Slechte verlichting 
• Gladde of ongelijke vloer
• Obstakels die in de weg staan

Vallen bij ouderen voorkomen: tips

Deze tips en aanbevelingen helpen om het risico dat jij valt te verkleinen. Ook zorgen ze ervoor dat de gevolgen minder groot zijn als je toch een keer valt. 

Blijf in beweging

Door regelmatig te bewegen, blijven jouw spieren langer sterk en soepel. Je staat steviger op je benen. Daardoor val je minder snel en blijft de schade beperkt als het toch gebeurt. Met bewegen houd je ook jouw hart en bloedvaten in goede conditie en daarmee de gezondheid van jouw hersenen. 

Yoga voor senioren is een gezonde en rustige manier om in beweging te blijven. Het geeft je kracht, balans en zorgt ervoor dat jouw spieren soepel blijven. 

Check medicijnen op bijeffecten

Medicijnen of combinaties van geneesmiddelen hebben soms als bijeffect dat je duizelig, slap of slaperig wordt en trager reageert. Heb jij hier last van? Overleg dan met de (huis)arts of je andere medicijnen nodig hebt. Vertel jouw arts ook welke medicijnen jij zonder recept gebruikt, zoals paracetamol of een alternatief geneesmiddel.

Voel je je duizelig omdat je te snel bent opgestaan? Maakt bukken jou draaierig? Span jouw beenspieren aan en daarna jouw buik- en lagerugspieren. Zo gaat het bloed terug naar uw bovenlichaam en trekt de duizeligheid weer weg.

Vitamine D is goed voor jouw botten, spierkracht en balans. Eet daarom regelmatig vette vis, eieren en margarine. Jouw lichaam haalt ook vitamine D uit zonlicht. Probeer daarom minimaal elke dag een kwartier naar buiten te gaan.  

Elk jaar ogen laten controleren

Als je goed ziet, is het risico om te vallen kleiner. Laat jouw ogen daarom elk jaar controleren door een opticien en volg de adviezen op. Informeer of jouw verzekeraar een nieuwe bril, lenzen of laserbehandeling vergoedt. 

Draag stevige schoenen

Goed schoeisel dragen helpt om stevig op je benen te kunnen staan. Loop niet op sokken door het huis, maar draag ook binnen schoenen of goede pantoffels. Een goede schoen:

• heeft een goede pasvorm (niet te groot of te klein)
• heeft een goed voorgevormd voetbed
• heeft een stroeve zool en lage hak (maximaal 2,5 cm)
• buigt mee met de voeten en omsluit de hele voet

Maak jouw huis veilig

Veel ouderen vallen in huis door een gladde vloer, slechte verlichting of een losliggend kleedje. Weet jij waar in huis je écht risico loopt om te vallen? Bekijk de top 10 van de grootste risico's en slimme tips om op de been te blijven.

Wist je dat de meeste valpartijen in huis gebeuren in de badkamer, op de trap en op het toilet? Met deze 10 slimme tips maak je de badkamer veiliger. 

Woon jij nog veilig, ontspannen en comfortabel? Past jouw woning nog bij jou? Vraag een Thuisadvies aan en je weet het.

Vraag hulp aan de ergotherapeut

Een ergotherapeut helpt ook om jouw huis veiliger te maken. Bijvoorbeeld door te kijken naar woningaanpassingen en hulpmiddelen die voor jou nuttig zijn. Of door jou te leren bepaalde dagelijkse handelingen anders te doen, zodat je minder snel valt. Denk hierbij aan koken, aankleden en wassen. 

Iedereen heeft recht op 10 uur ergotherapie per jaar; dit is opgenomen in de basisverzekering. Deze kosten moet je wel betalen vanuit jouw verplichte eigen risico. Na deze tien uur kan aanspraak gemaakt worden op een aanvullende verzekering. Jouw zorgverzekeraar kan aangeven hoe dit voor jou is geregeld. 

Voor veel woningaanpassingen, zoals een traplift of verhoogd toilet, kun je vergoeding krijgen vanuit de Wmo, Wlz of jouw zorgverzekering. Bekijk de mogelijkheden.

Valtraining en cursussen

Veel zorgverzekeraars vergoeden vanuit de aanvullende verzekering cursussen en trainingen om bijvoorbeeld vallen te voorkomen. De hoogte van de vergoeding verschilt per zorgverzekeraar. Wil je weten of je een bepaalde training of cursus vergoed krijgt? Neem dan contact op met jouw zorgverzekeraar.

Gratis cursus valpreventie

Ben u via de Ledenvereniging collectief verzekerd bij Univé, Zilveren Kruis of De Friesland? Dan krijg je een cursus valpreventie volledig vergoed. Meer informatie over onze collectieve zorgverzekeringen.

Ben je bang dat je niet meer overeind komt als je valt? Met Persoonsalarm Thuis is er binnen 30 minuten iemand bij jou. Ga je er graag op uit voor een wandeling of boodschap? Kies dan voor Persoonsalarm Overal.