Burn-out voorkomen

Herken de klachten op tijd

Als je een burn-out hebt, heb je lange tijd roofbouw op je lichaam gepleegd. Een burn-out ontstaat niet plotseling, maar geleidelijk. Hoe herken je de symptomen? En hoe voorkom je een dreigende burn-out?

Wat is een burn-out?

Bij een burn-out voel je je lichamelijk en geestelijk helemaal opgebrand. Je bent extreem moe en emotioneel uitgeput. Zelfs het simpelste klusje kost te veel energie. Die vermoeidheid gaat ook niet weg na een nacht goed slapen of een vakantie. Je hebt te lang te veel van jezelf gevraagd. Opladen lukt niet meer.

Zo herken je een burn-out

Je herkent een burn-out onder meer aan deze klachten:

Je bent lichamelijk uitgeput: je kunt je niet meer opladen en komt nergens aan toe.
Je kunt niet meer werken en voelt je onverschillig over je werk.
Je hebt moeite om je te concentreren, je geheugen werkt ook minder goed.
Je hebt het gevoel dat je faalt.
Je voelt dat je de controle verliest, een machteloos gevoel.
Je bent prikkelbaar en huilt snel.
Je hebt slaapproblemen.
Je piekert en bent gespannen.
Je hebt last van lichamelijke klachten als hoofdpijn, maagpijn en/of buikpijn.

Tip: ben je al langere tijd oververmoeid? Heb je het idee dat je je verplichtingen niet meer aankan? Doe deze burn-out-test.

Zo voorkom je een dreigende burn-out

Een burn-out ontstaat niet plotseling, maar geleidelijk. De eerste signalen herken je meestal al voor het te laat is. Het is belangrijk dat je dit soort signalen niet negeert en er op tijd iets mee doet. Tips om een burn-out te voorkomen:

Bewaak goed je grenzen en zorg voor voldoende rustmomenten. Dit betekent misschien vaker nee zeggen. Vind je dat lastig? Lees dan deze tips over hoe je dat het beste aanpakt.
Ga na wat je spanning geeft en waar je energie van krijgt. Op internet zijn verschillende zelftests hiervoor te vinden.
Praat over je problemen en vraag om hulp. Zie dit niet als een teken van zwakte. Je laat juist zien dat je controle neemt over de situatie en je krijgt beter vat op je problemen.
Zorg dat je voldoende beweegt. Maak tijd om te sporten. Het is wetenschappelijk bewezen dat sport en beweging effectieve middelen zijn tegen veel psychische klachten. Ontdek bijvoorbeeld waarom hardlopen ook goed is voor je hersenen.
Eet gezond. Daarmee houd je je lichaam fit en gezond en dat zorgt er weer voor dat je beter tegen stress kunt.
Heb je last van werkstress? Het lijkt logisch om eerst te kijken of er taken van je bord kunnen. Toch blijkt uit onderzoek dat dit alleen helpt als je al ziek bent. Wil je een burn-out voorkomen, dan is het beter om samen met je werkgever te kijken of er collega’s zijn die je kunnen ondersteunen. Ook flexibele werktijden en af en toe een compliment krijgen helpen om je minder gestrest te voelen.

Zo ontstaat een burn-out

Een burn-out ontstaat doordat je lange tijd te veel spanning (stress) hebt gehad. Dit komt bijvoorbeeld doordat:

Je te veel tegelijk wilt.
Je lange tijd last hebt van een te hoge werkdruk.
Er dingen tegenzitten in je leven, zoals geldschulden of relatieproblemen.
Je te weinig steun uit je omgeving krijgt.
Je werk niet goed (meer) bij je past: je taken zijn onduidelijk of je voelt een voortdurende druk om te presteren.
Je persoonlijke eigenschappen hebt die je stress geven. Je legt bijvoorbeeld de lat te hoog voor jezelf of vindt het moeilijk om nee te zeggen.
Er een grote verandering of gebeurtenis plaatsvindt in je leven. Iemand uit je familie die ernstig ziek wordt, een scheiding of een verhuizing, bijvoorbeeld.

Burn-out, overspannen of stress?

Hoe weet je of je een burn-out hebt, overspannen bent of gewoon last hebt van stress?

Stress betekent niets anders dan spanning of druk. Je bloeddruk gaat omhoog en je spieren spannen zich aan. Vaak is daar niets mis mee. Het maakt je actief en gefocust. Ben je te lang achter elkaar gestrest, dan kun je overspannen raken.

Ben je overspannen, dan voel je je uitgeput en vermoeid. Overspannenheid gaat weer over als het je lukt om de oorzaak van de stress weg te nemen. Je lichaam herstelt zich dan weer.

Een burn-out kan ontstaan als je langer dan zes maanden achter elkaar klachten van overspannenheid hebt. De stress verminderen helpt niet meer. Je lichaam blijft te veel van het stresshormoon cortisol produceren, waardoor de stress blijft of erger wordt. Volledig herstellen van een burn-out kost tijd. Meestal betekent het dat je even moet stoppen met werken.

Zo helpt de ledenvereniging je

Om een burn-out te boven te komen heb je vaak professionele hulp nodig. Je huisarts kan je hiernaar doorverwijzen.

Om een burn-out te voorkomen, kun je als lid van de ledenvereniging gratis en anoniem gebruik maken van verschillende online zelfhulpmodules. Deze modules bestaan uit tips, oefeningen en ervaringsverhalen, samengesteld door psychologen en andere deskundigen. De onderdelen uit de module doorloop je in je eigen tempo en volgorde, wanneer het jou uitkomt.

Bijvoorbeeld: